مقدمه
مدیریت شبکه در ویندوز بدون ابزارهای گرافیکی هم امکانپذیر است. CMD و PowerShell ابزارهای اصلی مدیران شبکه برای تست ارتباطات، مدیریت مسیرها، بررسی DNS و مانیتورینگ پورتها هستند.
فهرست مطالب
دستورات پایه شبکه در CMD
ipconfig
نمایش اطلاعات IP، Gateway، DNS.
ipconfig /all
ipconfig /release
ipconfig /renew
ipconfig /flushdns
ping
تست اتصال و زمان پاسخ:
ping google.com -t
tracert
نمایش مسیر بستهها تا مقصد:
tracert 8.8.8.8
Tracing route to 8.8.8.8 over a maximum of 30 hops
1 <1 ms <1 ms <1 ms 192.168.1.1
2 5 ms 4 ms 5 ms 10.0.0.1
3 12 ms 11 ms 10 ms 172.16.0.1
4 15 ms 14 ms 13 ms ISP-Gateway.example.com [203.0.113.1]
5 18 ms 17 ms 16 ms ISP-Router.example.com [203.0.113.2]
6 22 ms 21 ms 20 ms google-public-dns-a.google.com [8.8.8.8]
Trace complete.
nslookup
بررسی DNS دامنهها:
nslookup example.com
دستورات پیشرفته شبکه در CMD
netstat
نمایش ارتباطات فعال و پورتها:
netstat -ano
netstat -r
arp
بررسی جدول ARP:
arp -a
route
نمایش و ویرایش جدول مسیریابی:
route print
route add 192.168.20.0 mask 255.255.255.0 192.168.1.1
pathping
ترکیبی از ping و tracert با اطلاعات Packet Loss:
pathping google.com
getmac
نمایش MAC Address کارتهای شبکه:
getmac /v /fo list
net use
اتصال به منابع شبکه (Share Folder, Printer):
net use Z: \\192.168.1.10\share /user:DOMAIN\user
netsh
ابزاری پیشرفته برای مدیریت شبکه:
netsh wlan show profiles
netsh wlan export profile name="Wi-Fi" folder=C:\ key=clear
netsh int ip reset
جدول خلاصه (Cheat Sheet)
دستور | کاربرد اصلی | مثال کاربردی |
---|---|---|
ipconfig |
نمایش/مدیریت IP و DNS | ipconfig /all |
ping |
تست اتصال | ping 8.8.8.8 -t |
tracert |
نمایش مسیر تا مقصد | tracert google.com |
nslookup |
بررسی رکورد DNS | nslookup example.com |
netstat |
نمایش پورتها و ارتباطات | netstat -ano |
arp |
نمایش جدول ARP | arp -a |
pathping |
تست کیفیت و Packet Loss | pathping yahoo.com |
getmac |
نمایش MAC Address | getmac /v |
route |
مدیریت جدول مسیریابی | route add 10.0.0.0 mask 255.0.0.0 192.168.1.1 |
net use |
اتصال به منابع شبکه | net use Z: \\server\share |
netsh |
مدیریت پیشرفته شبکه و Wi-Fi | netsh wlan show profiles |
سناریوهای عملی (Troubleshooting Examples)
کاربر اینترنت ندارد → بررسی DNS
وقتی کاربران گزارش عدم دسترسی به اینترنت میدهند، ابتدا بررسی رزولوشن DNS و پاک کردن کش DNS را شروع کنید.
ipconfig /flushdns
nslookup google.com
کندی شبکه → بررسی مسیر
برای مشکلات عملکرد شبکه، مسیر را ردیابی کنید تا گلوگاهها و از دست رفتن بستهها را شناسایی کنید.
tracert 8.8.8.8
pathping 8.8.8.8
شک به وجود بدافزار → بررسی پورتهای باز
هنگام بررسی بدافزار احتمالی، اتصالات شبکه مشکوک و فرآیندهای در حال اجرا را بررسی کنید.
netstat -ano
tasklist /fi "pid eq "
مشکل در دسترسی به Share Folder
برای مشکلات دسترسی به اشتراک شبکه، از دستور net use برای مپ کردن درایوها و عیبیابی احراز هویت استفاده کنید.
net use Z: \\192.168.1.10\share /user:DOMAIN\user
نکات حرفهای برای مدیران سیستم
- همیشه CMD را با دسترسی Administrator اجرا کنید.
-
خروجی دستورات را برای گزارش ذخیره کنید:
ipconfig /all > C:\logs\netinfo.txt
- برای کارهای پیچیدهتر از PowerShell (Test-Connection, Resolve-DnsName) استفاده کنید.
- ترکیب netstat + tasklist ابزار قوی برای کشف بدافزارهاست.
- فایلهای batch برای توالی دستورات پرکاربرد ایجاد کنید تا زمان صرفهجویی شود.
- از پارامتر /? با هر دستور برای دریافت راهنمای کامل و اطلاعات syntax استفاده کنید.
نتیجهگیری
CMD ابزار قدرتمندی برای عیبیابی شبکه در ویندوز است. از بررسی تنظیمات IP تا مدیریت مسیرها و مانیتورینگ پورتها، تمامی این دستورات برای مدیران سیستم و پشتیبانهای شبکه حیاتیاند.
تسلط بر این دستورات توانایی شما در تشخیص و حل مشکلات شبکه را به طور قابل توجهی بهبود میبخشد. به طور منظم تمرین کنید و این جدول خلاصه را برای مرجع سریع در دسترس نگه دارید.
پرسشهای متداول
س: آیا دستورات CMD در ویندوز سرور و کلاینت یکسان هستند؟
ج: بله، اما در ویندوز سرور برخی دستورات بیشتری مانند PowerShell Cmdlets در دسترس است.
س: کدام دستور برای کشف پورتهای باز استفاده میشود؟
ج: netstat -ano بهترین انتخاب برای کشف پورتهای باز و اتصالات فعال است.
س: جایگزین مدرن CMD چیست؟
ج: PowerShell با قابلیتهای گستردهتر و رویکرد شیگرا جایگزین مدرن است.
س: چگونه میتوانم خروجی دستورات را در فایل ذخیره کنم؟
ج: از عملگر > برای هدایت خروجی به فایل استفاده کنید، مثلاً: ipconfig /all > network_info.txt
س: تفاوت بین ping و pathping چیست؟
ج: ping اتصال پایه را تست میکند، در حالی که pathping عملکرد ping و tracert را با آمار از دست رفتن بسته ترکیب میکند.